افت و خيز شديد سكه‌هاي بازار آتي

وجود چند عامل مهم باعث شد تا در هفته گذشته شاهد ركوردشكني‌هايي در قيمت دلار، سكه نقدي و آتي باشيم، ارقامي كه در نيمه دوم سال ۹۲ براي اولين بار به ثبت مي‌رسيدند. از جمله مهم‌ترين اين عوامل، جهش طلا در معاملات جهاني و عبور از مرز ۱۳۵۰ دلاري اين فلز در كنار تداوم صعود قيمت دلار در بازارهاي داخلي بود. تحركات اين شاخص‌هاي مهم موجب شد تا در سه روز ابتدايي هفته گذشته، دلار و سكه با شدت مسير صعودي را طي كنند و پس از آن با قرار گرفتن اونس طلا و دلار در سرازيري قيمت، سكه هم مسير خود را تغيير داد. در اين ميان بحران اوكراين، بيشترين كمك را به طلا براي صعود كرد؛ طلايي كه مي‌توانست با اعلام بانك مركزي آمريكا مبني بر كاهش تدريجي خريد اوراق قرضه، به‌طور طبيعي در مسير كاهشي حركت كند.
تاثير طلا و دلار بر سكه‌هاي آتي و نقدي
به‌رغم اينكه در معاملات پايان هفته منتهي به ۹ اسفند، قيمت جهاني فلز زرد رو به نزول گذاشت و دلار هم كاهشي شد و حتي پيش‌بيني‌ها براي روند حركتي اونس طلا در هفته گذشته ميلادي حكايت از كاهش قيمت داشت، اما بهاي سكه به تبع بالا رفتن قيمت دلار در بازارهاي داخلي، طي دو روز اول هفته گذشته افزايش يافت.
شنبه گذشته دلار دوباره موفق شد از مرز ۳۰۰۰ تومان عبور كند و در ميانه اين هفته به بيش از ۳۱۱۷ تومان برسد. رفتار دلار از سه هفته گذشته تاكنون به ميزان فراواني با ماه‌هاي پيش از آن تفاوت داشت. در اين مدت دلار نوسانات بيشتري را تجربه كرد تا بتواند جاي پاي خود را در قيمت‌هاي بالاي ۳۰۰۰ تومان محكم كند. وجود تقاضا به دلايل گوناگون، به دلار براي اين رسيدن به اين هدف كمك كرد. در نهايت دلار موفق شد تا از هشتم اسفند به اين سو در قيمت‌هاي بالاي ۳۰۰۰ تومان دادوستد شود.
به اين ترتيب طي روزهاي شنبه تا دوشنبه هفته گذشته دلار توانست از قيمت‌هاي ۳۰۲۵، ۳۰۵۵ و ۳۱۱۵ تومان عبور كند. طي روزهاي شنبه و يكشنبه همين صعود دلار موجب افزايشي شدن قيمت سكه‌هاي نقدي و آتي شد تا جايي كه به غير از سررسيد اسفند، تمام سكه‌هاي بازار قراردادهاي آتي بورس كالا بالاي يك ميليون تومان معامله شدند و اختلاف بين سررسيدهاي اين بازار هم به دليل صعود شديد قيمت‌ها بسيار زياد شد. در روز يكشنبه اختلاف بين سررسيدهاي آتي به ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان رسيد. اين مساله موجب شد تا تفاوت قيمت سكه نقدي با دورترين سررسيد آتي - كه در دو ماه گذشته به كمتر از ۵۰ هزار تومان رسيده بود – در اين روز به بيش از ۲۰۰ هزار تومان برسد. در همين حال دو سررسيد نزديك و دور اين بازار هم روز يكشنبه بيش از ۱۸۰ هزار تومان اختلاف قيمت داشتند.
همچنين روز دوشنبه بر قيمت سكه‌هاي بازار آتي بين ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان افزوده شد. اختلاف قيمت سكه نقدي و دورترين سررسيد آتي در اين روز به بيش از ۲۴۰ هزار تومان مي‌رسيد؛ اين تفاوت بين سررسيدهاي نزديك و دور آتي سكه روز دوشنبه ۲۱۵ هزار تومان بود. چنين افزايش قيمت‌هايي در شرايطي رخ داد كه وجه تضمين اوليه بازار آتي با شروع معاملات روز دوشنبه دو ميليون و ۱۰۰ هزار تومان بود كه افزايش آن در نتيجه روند صعودي قيمت‌ها در دو هفته گذشته صورت گرفته بود.
اما با ادامه‌دار شدن اين روند، بورس كالاي ايران مجددا قصد دارد از پايان معاملات فردا، باز هم بر اين وجه بيفزايد؛ به عبارت ديگر با شروع دادوستدهاي روز دوشنبه وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺒﻠﻎ دو ميليون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود. در صورتي كه تحركات اونس طلا و دلار طي روزهاي پيش رو باز هم در مسير افزايشي باشد، اين مساله معامله‌گران آتي سكه را با ريسك كال مارجين روبه رو خواهد كرد؛ مساله‌اي كه طي دو هفته اخير فروشندگان اين بازار را متضرر كرده است.
دوشنبه، اوج افزايش قيمت‌ها
روز دوشنبه هفته گذشته، زماني كه بازارهاي جهاني آغاز به كار كردند، معامله‌گران بازار طلا با افزايش ۲۵ دلاري قيمت اين فلز روبه‌رو شدند كه در نتيجه بحران اوكراين رخ داده بود. اين مساله موجب شد تا اين روز ركورددار صعود قيمت‌هاي دلار و سكه در اين هفته باشد، به طوري كه دلار پس از ماه‌ها بالاي ۳۱۰۰ تومان معامله شد و سكه‌هاي تمام بهار بازار نقدي با ۲۷ هزار تومان افزايش، پس از حدود شش ماه به بيش از يك میليون تومان رسيدند. در اين روز سررسيدهاي آتي هم پا را فراتر گذاشته تا پنج درصد (سقف افزايش بها) صعود كردند.
ناگهان ورق برگشت
صعود دسته‌جمعي اونس طلا، دلار و سكه كه تا روز دوشنبه ادامه داشت و در اين روز به اوج خود رسيده بود، ناگهان از سه‌شنبه جهت عكس به خود گرفت و جالب اينجا بود كه اين بازگشت هم به اندازه آن صعود، شديد بود. اين روند البته فقط براي سه‌شنبه نبود و تا پايان هفته ادامه پيدا كرد. ناپايداري صعود قيمتي طلا كه روز سه‌شنبه موجب شد بهاي هر اونس اين فلز حدود ۱۸ دلار کاهش یابد و بازار آتي سكه را بين ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان (نزديك پنج درصد براي هر سررسيد) وادار به سقوط كرد.
در اين ميان سكه‌هاي تمام بهار بازار نقدي كه در روز دوشنبه بالاخره توانسته بودند بيش از يك ميليون تومان دادوستد شوند، روز سه‌شنبه به تبع ريزش اونس طلا بيش از ۲۰ هزار تومان كاهش قيمت داشتند.
از گرم طلا در بازار آزاد نيز در اين روز بيش از ۲۵۰۰ تومان كاسته شد. دلار بازار آزاد اما در ابتداي معاملات سه‌شنبه تا ۳۱۱۷ تومان هم بالا رفت؛ ولي در ادامه تا ۳۰۷۰ تومان پایین آمد و در همين محدوده نوسان مي‌كرد. به اين ترتيب ريزش قيمت‌هاي اين روز موجب شد تا سررسيدهاي آتي سكه از اختلاف قيمتي ميان خود بكاهند؛ به طوري كه تفاوت بين سررسيد نزديك و دور اين بازار از ۲۱۵ هزار تومان در روز دوشنبه، به ۱۹۲ هزار تومان رسيده بود، در نتيجه اختلاف ميان سكه نقدي و دورترين سررسيد آتي هم كمتر شد.
اين رويدادها كه در نتيجه سقوط اونس طلا اتفاق افتاد تا پنج‌شنبه ادامه داشت. به اعتقاد تحليلگران بازار طلا، ضعيف بودن تقاضا در بازار فيزيكي باعث شد تا افزايش اخير قيمت طلا بسيار متزلزل و ناپايدار باشد و به خاطر فروش مقادير زيادي طلا در بازارهاي جهاني - به دليل چشم‌انداز كاهشي - قيمت اين فلز رو به نزول گذاشت. از سوي ديگر كاهش قيمت دلار طي روزهاي پاياني هفته گذشته بر شدت افت قيمت‌هاي سكه اثرگذار بود. قيمت اين ارز از پايان معاملات دوشنبه تا روز پنج‌شنبه نزديك به ۷۰ تومان كاهش را نشان مي‌داد. به اين ترتيب ريزش قيمت‌ها تا روز پنج‌شنبه ادامه پيدا كرد. قيمت سررسيد اسفند آتي سكه در روز پنج‌شنبه به نسبت بهاي دوشنبه كاهش پنج درصدي و بهاي سررسيد شهريور اين بازار نسبت به روز دوشنبه افت ۱۰ درصدي داشت. در اين روز البته بهاي جهاني طلا تحت تاثير نشست بانك مركزي اروپا و تثبيت نرخ بهره در منطقه يورو با افزايش چشمگيري روبه‌رو شد و در پايان معاملات به ۱۳۵۰ دلار رسيد كه البته بازارهاي داخلي پيش از آن به كار خود پايان داده بودند. روز گذشته هم قيمت اين فلز - تا ميانه معاملات – در بالاترين قيمت به ۱۳۵۲ دلار رسيد.
با وجود ريزش قيمت‌ها در روزهاي پاياني هفته گذشته اما به نظر مي‌رسد انتظارات افزايشي هنوز به‌طور كامل از بازار خارج نشده است؛ البته صعود مجدد بهاي جهاني طلا به ميزان فراواني در اين پيش‌بيني موثر بوده ‌است. به هر ترتيب قيمت پاياني معاملات روز گذشته طلا در كنار مسير دلار بر بهاي امروز و فرداي سكه اثرگذار است و پس از آن دوباره نگاه‌ها به اونس طلا دوخته خواهد شد.